Kullandığımız plastiğin yüzden 10’dan daha azı geri dönüştürüldü. Geri dönüşüm üzerine yeni bir belgesel bunun nedenini gözler önüne seriyor
Her ne kadar çöp döküm alanları ve okyanuslarımız plastikle dolu olsa da plastiğe her zaman olduğu kadar bağımlıyız. Ve COVID-19’dan bu yana durum daha da kötüye gitti.
Geçtiğimiz sene Kanada tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması üzerine çalıştıklarını duyurmuştu ve bu çalışma ilk başta pandeminin gölgesinde kalmıştı. Kısa süre önce Kanada hükümeti 2021 sonuna kadar birçok tek kullanımlık plastiğin yasaklanacağını duyurdu. Bununla birlikte, CBC News raporuna göre insanların kişisel koruyucu ekipmanları atmaya başlamalarıyla tek kullanımlık plastik tüketimi yüzde 250 ila 300 arasında arttı ve insanlar virüs yayabileceği korkusuyla yeniden kullanılabilir poşet ve kap kullanımını bıraktı.
Hayatlarımızı kolaylaştıran şey aynı zamanda bizi gömüyor. The Passionate Eye tarafından hazırlanan Plastic Wars, bu büyüyen krize ve sektörün geri dönüşümü teşvik etmek için nasıl milyonlar harcadığına—sadece daha fazla plastik satmak amacıyla—bir bakış atıyor.
Kullandığımız plastiğin %10’dan daha azı geri dönüştürüldü
Aktivistler 1970’lerden itibaren alarm çanlarını çalmaya başlamış olsa da bu belgesel 1990 ile 2010 yılları arasında plastik üretiminin iki katından daha fazla artmış olduğunu iddia ediyor. On yıllardır çöplerimizi cinsine göre ayırıyor ve bunların geri dönüştürüleceğine inanıyoruz. Ama gerçek şu ki kullandığımız plastiğin büyük kısmı geri dönüştürülmüyor. Geçtiğimiz yetmiş sene içerisinde, plastik atıkların yüzde 10’dan daha azı geri dönüştürüldü.
Oregon Çevresel Kalite Bölümünden David Allaway’e göre bunun nedeni, tartışmaların kullanımı azaltma veya yeniden kullanma değil de neredeyse tamamen geri dönüşüm üzerine yoğunlaşmış olması.
Sektör uzmanına göre geri dönüşüm logosu bir yeşil pazarlama aracı olarak kullanıldı
Sektör 80’lerde çevresel tepkilerin merkezindeydi. Plastiğin tamamen yasaklanmasından korkan üreticiler, bu problemin önüne geçmenin yollarını aradılar. Geri dönüşümü ürünlerinin imajını iyileştirmenin bir yolu olarak gördüler ve plastikleri günümüzde yaygın olarak kullanılan, ortadaki bir rakamın etrafında birbirini takip eden oklardan oluşan sembolle etiketlemeye başladılar.
Bu yeni inisiyatifi gözetmekle görevlendirilen sektörün emektarlarından Ronald Liesemer’a göre, “Geri dönüşümün işlemesini sağlamak, ürünlerini piyasada tutmanın bir yoluydu.”
Çoğu tüketici bu sembolün o ürünün geri dönüştürülebilir olduğu anlamına geldiğini varsaymış olabilir. Ama filmde kendilerine söz verilen uzmanlara göre, çoğu plastiği geri dönüştürmenin ekonomik olarak uygulanabilir bir yolu mevcut değil ve bu plastikler nihayetinde çöp döküm alanlarına atılıyor. Bunlar arasında streç filmler, poşetler ve tereyağı kalıplarının kapları da dahil ambalajlı ürünler yer alıyor.
Ulusal Geri Dönüşüm Koalisyonunun eski yönetim kurulu üyelerinden Coy Smith konuyla ilgili olarak, “Kendi müşterilerimiz … hiç düşünmeden ‘Üzerinde geri dönüştürülebilir yazıyor’ derler. Ve ben de onlara ‘Size kesin bir şekilde söyleyebilirim ki bunu kimseye veremem. Bunu almaları için üzerine para versem dahi bunu alacak kimse yok’ diyebilirim,” dedi. O, üreticilerin bu sembolü bir yeşil pazarlama aracı olarak kullandıklarını düşünüyor.
Plastic Wars belgeseline röportaj veren bir diğer sektör üyesi olan Larry Thomas ise “Eğer kamuoyu geri dönüşümün işlediğini düşünürse, çevre konusunda o kadar da endişeli olunmaz,” dedi.
Plastik Endüstrisi Topluluğu’nun eski başkan yardımcılarından Lewis Freeman’a göre, sektörün birçok üyesi en başından itibaren geri dönüşüm hakkında şüphelere sahipti. Freeman, “Geri dönüşümün nihayetinde anlamlı bir şekilde işlemeye başlayacağına dair hararetli bir inanç hiçbir zaman olmadı,” diyor.
Yine de plastik endüstrisi tüketicilere plastik ve geri dönüşümü satmak için reklamlara milyonlar harcadı.
Plastiğin çoğu Çin’e ve sonra da Güneydoğu Asya’ya ‘geri dönüşüm’ için gönderildi
Plastik atık sorununu çözmek için birçok geri dönüşümcü 1990’larda ürünlerini Çin’e satmaya başladı. Geri dönüşüm aracısı Sunil Bagaria’ya göre Çin, Kuzey Amerikalı geri dönüşümcülerin kullanamadığı atıkları aldı. Bagaria, “Plastiğe en küçük benzerliği olan şeyi istediler,” dedi.
Ama bunun içinde iyi olan şeyi kullandılar ve gerisini çöpe attılar. Ve ülkede büyüyen plastik atık problemi nedeniyle Çin sonunda 2018 senesinde ithal edilen plastik atıkların çoğunu almayı durdurdu.
Bagaria, “Hiçbir zaman ‘Doğru yolu mu kullanıyoruz? Geri dönüşüm adı altında çevreye daha fazla mı zarar veriyoruz?’ sorusunu sormadık,” dedi.
Günümüzde Endonezya gibi Güneydoğu Asya ülkeleri plastik atık piyasasını devralmış bulunuyor. Her ne kadar Kuzey Amerikalı geri dönüşümcülerin bazıları ürünlerinin gerçekten geri dönüştürüldüğünden emin olmaya çalışsa da, plastik atık sorunu orada da büyüyen bir problem haline geldi.
Plastic Wars belgeselinde, yerel aktivist Yuyan Ismawati, yerel halkın devasa bir plastik atık alanında belirli ögeleri topladıkları ve gerisinin yakıldığı kırsal bir topluluğu ziyaret ediyor. Bu hem yerel halkta sağlık sorunlarına neden oluyor hem de çevreyi kirletiyor. Ismawati, “Endonezya’da modern döküntüler ve modern çöpleri temizlemekte zorlanıyoruz ve bunun üzerine bir de diğer ülkelerin atıklarının yükü ekleniyor—bunu nasıl yapacağımızdan emin değilim. “Amerikalılar atıklarının buraya geldiğini bilmeli,” diyor.
Plastik üretiminin 2050’ye kadar üç katına çıkması bekleniyor
Plastik atıklar ile ilgili endişelerin ilk defa gündeme getirilmesinden yaklaşık 60 sene sonra, 2020’de odak noktası hala tüketicinin geri dönüştürmesi üzerinde ve ürün ve sektörün aşırı üretiminin çevresel etkileri üzerinde değil.
Plastic Wars belgeseline göre bu problem daha da kötüye gidecek. 2050’ye gelindiğinde global plastik üretimi üç katına çıkacak. Petrol ve doğal gaz sektörü—plastik hammaddesini sağlayan sektördür—gelecekte yakıt talebinde düşüş ile yüzleşirken yüzünü diğer piyasalara çeviriyor.
Greenpeace ABD yönetim kurulu başkanı Annie Leonard, onlar için risk büyük diyor. “Bu onların hayata tutundukları dal. Tek kullanımlık plastiklerde şimdiye kadar hiç görmediğimiz bir artış göreceğiz. Bu yüzden bizi gerçek bir savaş bekliyor… Bu büyük bir savaş,” diyor.
Plastic Wars belgeselini The Passionate Eye üzerinden izleyebilirsiniz.
Kaynak: https://www.cbc.ca/
Localized by Oytun Buyrukcu
Native Turkish Translator | English to Turkish Localization Expert
