Araştırmacılar, ısınan suların deniz ekosistemleri ve bu ekosistemlere bağımlı insanların geçim kaynaklarını kitlesel yok oluş ile tehdit ederek binlerce okyanus canlısının ekvatordan kutuplara doğru göçüne neden olduğunu bildirdi.
PNAS dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, 2015 yılına kadar 20 yıllık üç dönem boyunca yaklaşık 50.000 türe ilişkin verilerin karşılaştırılması ile tropikal sulardan göçün hızlandığı ortaya koyuldu.
Tropik bölgeler uzun süredir deniz yaşamının son derece büyük bir bölümüne ev sahipliği yapıyor, ancak araştırmacılar iklim değişikliği kontrol altına alınmazsa çeşitliliğin ortadan kalkacağı konusunda uyarıyor.
Auckland Üniversitesi’nde deniz biyolojisi profesörü olan deneyimli yazar Mark Costello AFP’ye verdiği demeçte, “Küresel ısınma okyanus yaşamını en azından 60 yıldır değiştiriyor.
Elde ettiğimiz bulgular, ekvatorda yaşayan türlerde 1.500’e yakın bir düşüş olduğunu gösteriyor. Bu durum içinde bulunduğumuz yüzyıl boyunca devam edecek ve bunun olma hızı sera gazı emisyonlarını düşürebilmemize—ya da düşüremememize—bağlı olacak,” dedi.
Okyanusların güney yarımküreden daha hızlı ısındığı ekvatorun kuzey bölgelerinde kutuplara doğru göç daha belirgin hale geldi.
Ayrıca, okyanus tabanında yaşayan bentik adı verilen türlere kıyasla açık deniz balıkları arasında bu durum daha yaygındı.
Costello, “Bentik türler yalnızca yüzebildikleri yaşam evrelerinde hareket edebilirler ve bu nedenle geçişleri (kutba doğru) nesiller arasıdır.
Buna karşılık, açık denizlerde yaşayan türler yaşamları boyunca su kütleleri ile birlikte hareket edebilirler,” dedi.
Araştırmaya göre, tropikal sulardaki deniz yaşamı, yıllık ortalama deniz sıcaklığı 20 ile 25 santigrat derecenin üzerine çıktığında türe bağlı olarak azalıyor.
2050’ye kadar %40 düşüş
Güney Afrika, Port Elizabeth’te bulunan Nelson Mandela Üniversitesi’nde ekoloji profesörü olan çalışmanın diğer yazarı David Schoeman, “‘Kayıp’ tropikal türler muhtemelen subtropikal sular ısındıkça termal yaşam alanlarını takip ediyorlar,” dedi.
Fosil kayıtları, bir önceki kitlesel yok oluş olayının 140bin yıl önce, küresel yüzey sıcaklıklarının şu anki kadar sıcak olduğu en son zamanda gerçekleştiğini gösteriyor.
Erişime açık Okyanus Biyoçeşitliliği Bilgi Sistemindeki verilere dayanan istatistiksel çalışma, bireysel türlerin yeni ortamlara nasıl adapte olacağını ele almıyor.
Genel anlamda, daha önceki çalışmalarda görüldüğü üzere açık deniz türlerinin daha iyi sonuç vermesi muhtemel.
Çalışma, tropikal bölgelerdeki ticari balık stokları üzerindeki etkiye de değinmiyor, ama dünyanın hangi bölgelerinin en çok etkileneceği açıkça görülüyor.
Costello, “Endonezya ve Batı Afrika gibi ekvatora yakın diğer ülkeler en çok kaybedecek ülkeler arasında, çünkü stokları sadece azalabilir,” çünkü gidenlerin yerini hiçbir yeni tür alamayacak.
Dünya çapında yaklaşık 1,3 milyar insan tropikal kıyı bölgelerinde yaşıyor ve bunların çoğu gıda için balıkçılığa bağımlı.
Nature dergisinde kısa süre önce yayımlanan bir inceleme makalesi, küresel ısınma hız kesmeden devam ederse, kıyıdan 200 deniz mili (370km) uzaklıkta olan sözde münhasır ekonomik bölgelerdeki tropikal balık stoklarının maksimum yakalama potansiyelinin yüzyılın ortasına kadar yüzde 40 azalacağını öngörüyor.
Pasifik ada ülkelerinin çoğunda, en çok ihraç edilen iki balık olan yazılı orkinos ve sarıkanat orkinos avı aynı senaryo çerçevesinde yüzde 40’a kadar düşerken, yerel olarak tüketilen mercan resif balığı daha da azalabilir.
PNAS sisteminde yer alan çalışma, Chhaya Chaudhary’nin Auckland Üniversitesi doktora tezi ile başlamıştır.
Referans:
Chhaya Chaudhary vd., “Global warming is causing a more pronounced dip in marine species richness around the equator,” PNAS (2021). www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.2015094118
Kaynak: https://www.scientiststudy.com/
Translated by Oytun Buyrukçu
Native Turkish Translator | SEO & Localization Expert | Proofreader
